Dom to nasz azyl. Powinien więc być bezpieczny w każdym aspekcie. Liczą się zdrowe powietrze, bezpieczne szlaki komunikacyjne oraz bezpieczeństwo przeciwpożarowe. Jego zadaniem jest także skuteczna ochrona przed intruzami, co zapewnią nam antywłamaniowe okna i drzwi oraz dobry system alarmowy.
Budując dom, zazwyczaj nie przywiązujemy zbyt dużej uwagi do oświetlenia schodów wewnętrznych i podłóg. Skupiamy się bardziej na wybraniu efektownych materiałów wykończeniowych. Jednak odpowiednio oświetlone schody i podłogi mogą stać się intrygującą dekoracją wnętrza. Poza tym ułatwiają poruszanie się po domu.
Oświetlenie schodów wewnętrznych oraz podłóg powinno być delikatne oraz odznaczać się niższym poziomem natężenia niż w pomieszczeniach, w których odpoczywamy czy pracujemy. Nie może oślepiać poruszających się po nich osób. O oświetleniu schodów wewnętrznych i podłóg w nowo budowanym domu powinniśmy pomyśleć już na etapie wykonywania instalacji elektrycznej, czyli dużo wcześniej przed wybraniem materiałów wykończeniowych. Wtedy to najłatwiej jest doprowadzić odpowiednie zasilanie i przewody. Oczywiście, możemy powierzchnie te doświetlić, nawet gdy są już wykończone – chociaż nie zawsze jest to możliwe. Jednak jest to pewne utrudnienie dla wykonawców. Także efekt końcowy jest mało estetyczny, ponieważ widoczne będą przewody.
Oświetlenie schodów wewnętrznych z góry
Jeśli nie zaplanowaliśmy oświetlenia na stopniach, to najlepszym rozwiązaniem będą lampy umieszczone na suficie nad schodami lub kinkiety na ścianie klatki schodowej. Kinkiety w zależności od modelu kierują snop światła bezpośrednio na schody lub sufit. Należy je umieścić powyżej wzroku osoby poruszającej się po schodach, aby jej nie oślepiać. Jeśli schody są duże i kręte, jeden żyrandol czy kinkiet nie oświetli ich dobrze. Należy umieścić je w równych odstępach, gdyż wtedy prezentują się najlepiej, a także równo oświetlają klatkę schodową. Takie oświetlenie jest stosunkowo tanie (oczywiście, jeśli zdecydowaliśmy się na ekonomiczne modele kinkietów). Jego zaletą (a równocześnie wadą) jest również to, że zapewnia silne doświetlenie całej klatki schodowej, więc nie tylko schodów (może przeszkadzać domownikom, którzy lubią oglądać telewizję w ciemnościach). Ponadto wymiana żarówki w lampie umieszczonej wysoko na suficie, może sprawić kłopot.
Żyrandole nad schodami to tradycyjne rozwiązanie, bardziej nowoczesnym wariantem jest żyrandol światłowodowy. W sprzedaży są różne kształty, możemy również zamówić go na konkretny wymiar. Jest to bardzo eleganckie i efektowne oświetlenie schodów wewnętrznych.
Pamiętajmy, że w przypadku oświetlenia schodów wewnętrznych z góry lub boku przełącznik powinien znajdować się zarówno na dole, jak i górze schodów. Takie rozwiązanie umożliwi nam np. zgaszanie światła po wejściu na górę.
Punktowe oświetlenie schodów wewnętrznych
Punktowe oświetlenie schodów wewnętrznych to rozwiązanie dość popularne. Najczęściej punkty oświetleniowe umieszczone są na ścianie przy schodach w przygotowanych do tego celu puszkach elektrycznych, a czasami w podstopnicach. Aby oświetlić schody do wyboru mamy m.in. halogeny, żarówki LED, pojedyncze diody, lampki tradycyjne oraz diodowe. Pamiętajmy, że ich światło musi być mało intensywne i rozproszone, aby nie oślepiać osoby wchodzącej po schodach. Koszt zakupu halogenów jest chyba najtańszy ze wszystkich rozwiązań, jednak eksploatacji już nie. Moc 20 sztuk 35 W halogenów to aż 700 W. Dla porównania moc żarówek LED o tej samej jasności i zastosowanych w ten sam sposób wyniesie tylko 60 W – co prawda początkowa inwestycja w LED jest dużo droższa. Ponadto halogeny trzeba dość często wymieniać – żarówki LED posłużą przez wiele lat (nawet do 50 000 h) i nie nagrzewają się. Oprócz halogenów czy żarówek w oprawach możemy zastosować gotowe lampki schodowe LED (na 12 lub 230 V). Dostępne są w różnych kształtach, kolorach, więc bez problemu dobierzemy je do naszej klatki schodowej.
Liniowe oświetlenie schodów wewnętrznych – LED-y czy światłowody
Do oświetlenia schodów wewnętrznych najczęściej dzisiaj wybierane są taśmy LED lub światłowody. Oba rozwiązania mogą być montowane pod stopniami, dlatego łatwo jest je ukryć. Są wysoce energooszczędne – pod warunkiem, że do światłowodów zastanie zastosowany generator światła LED.
Taśmy LED są bardzo żywotne, nawet do 50 000 h. Przykleja się je pod stopniami, w rogu między stopniami a podstopnicami. Jeśli zdecydowaliśmy się na taką formę oświetlenia schodów wewnętrznych, dobrze jest zastosować specjalny, aluminiowy profil LED. Zamaskuje on taśmę, a także zabezpieczy ją przed uszkodzeniami mechanicznymi i wilgocią podczas mycia schodów. Taśmy LED są niestety dość drogie, jednak inwestycja zwraca się już po kilku latach.
Aby światłowód świecący bokiem (sidelight fiber) świecił, wymaga wprowadzenia światła (generatora LED o odpowiedniej mocy) w jeden z jego końców. Bez tego przypomina on przezroczystą rurkę lub żyłkę np. wędkarską – z tego też powodu nie trzeba go maskować. Na rynku dostępne są światłowody o średnicy od 1 do nawet 18 mm. Najczęściej do oświetlenia schodów wewnętrznych stosowane są te w granicach 6-10 mm. Barwa świecenia światłowodu zależy od zastosowanego generatora – może być to światło białe lu wielokolorowe RGB. Teoretycznie światłowody są niezniszczalne. Producenci twierdzą, że po 5 latach użytkowania tracą one 15% swoich właściwości świetlnych. Na etapie wykonywania schodów dobrze jest wykonać odpowiedni rowek do ukrycia światłowodu. Uchroni to przed uszkodzeniami mechanicznymi i niekorzystnym działaniem promieniowania UV, czyli zwiększy żywotność światłowodu.
Oświetlenie podłogi
Oświetlenie zamontowane w podłodze lub nisko nad nią ułatwia bezpieczne poruszania się po domu, szczególnie po ciemku. Najczęściej punkty świetle umieszczane są w przedpokoju, gdzie wyznaczają drogę do łazienki czy kuchni. Oświetlenie przypodłogowe to także nowoczesny sposób na aranżację wnętrz – podświetlając wybrane detale możemy uzyskać nietuzinkowe efekty. Jako źródła światła najlepiej sprawdzą się tutaj halogeny i diody LED. Możemy zainstalować je w ścianach, w podłodze wskazane jest oświetlenie diodowe. Bardzo często lampy przypodłogowe wyposażone są w czujnik ruchu, który je aktywuje, kiedy wykryje czyjąś obecność. To ekonomiczne rozwiązanie pozwala na spore oszczędności. Lampy przypodłogowe dostępne są w różnych kształtach, często bardzo dekoracyjnych, dzięki czemu podnoszą estetykę wnętrza.
Zdjęcia: Skoff, Soled, yourLED, Redlux, Britop Lighting, Deco Płytki, Kessel, UpDownlight LED, SmartLEDs