Elewacje domu – tradycja i nowoczesność

Architektura budynków jednorodzinnych jest zwierciadłem swoich czasów. Formy bryły, kształty dachów, okna i materiały stosowane do wykończenia elewacji odzwierciadlają trendy w modzie panującej w innych dziedzinach, często są spójne z ideami dominującymi w stylu życia danego okresu, ale też wiele mówią o tym, co w danym czasie jest oznaką prestiżu czy zamożności mieszkańców. Po epoce, w której trudno było sobie wyobrazić siedzibę szanującej się rodziny bez wielopołaciowego dachu rozbudowanego licznymi lukarnami czy reprezentacyjnego wejścia podkreślonego okazałymi kolumnami przyszedł czas na minimalizm podyktowany nie tylko trendem panującym w estetyce wielu dziedzin, ale też ekonomią budownictwa energooszczędnego. Powściągliwe w formie nowoczesne domy jednorodzinne niemal całkowicie pozbawione detali oraz jakichkolwiek ozdób ciągle są na topie i to zarówno w wariancie zalecanym przez ideę energooszczędności, która preferuje budynki oparte na prostopadłościennej bryle przekrytej dwuspadowym dachem, jak i wywodzące się z tradycji modernistycznej domy kostki z płaskim dachem.

Tradycyjna bryła domu, nowoczesne materiały

Forma budynku opierająca się na prostopadłościennej bryle przekrytej dwuspadowym dachem należy do dominujących – to kształt domu jednorodzinnego, który sprawdzi się w każdym regionie Polski i pozwoli zarówno na nawiązanie do tradycji, jak i nadanie budynkowi nowoczesnego wyrazu. Wywodząca się z tradycyjnego budownictwa wiejskiego domu forma jest bowiem najbardziej najbardziej utrwalona w polskim krajobrazie – w przeciwieństwie do domów z płaskimi dachami, to tego typu budynki głównie dzięki dużym płaszczyznom dachów budują krajobraz urbanistyczny danego terenu. One również dają największe pole do popisu w wyeksponowaniu pokryć dachowych również tych najbardziej nowoczesnych. Pokrycia stalowe, a szczególnie nowoczesną blachę płaską czy płaską dachówkę ceramiczną eksponuje się w tego typu budynkach już nie tylko na dachach, ale również na elewacjach domów. Nawiązaniem do tradycyjnego budownictwa może być także zastosowanie typowego na danym terenie budulca – dla Śląska, Wielkopolski, częściowo Warmii i Mazur będzie to cegła, w górach drewno, w Jurze Krakowskiej kamień, a na Pomorzu i Dolnym Śląsku konstrukcja szachulcowa. Materiały murowe są często punktem wyjścia do uzyskania oryginalnej formy elewacji.

Kontrasty na elewacji

Aktualnie znowu w dużym stopniu zwycięża potrzeba indywidualizacji i podkreślenia prestiżu. Nie jest nim jednak powrót do bogactwa rozbudowanych detali architektonicznych i ornamentyki. Zachowujące zasady kształtowania form typowych dla budownictwa energooszczędnego minimalistyczne w formie budynki zyskują fasady wykończone szlachetnymi materiałami elewacyjnymi, a w budowaniu wizerunku coraz większą rolę odgrywają zestawienia kontrastujących form i materiałów. Kompozycja ciepłej w odbiorze ceramiki i chłodnego metalu to jeden ze środków budujących klimat nowoczesnej architektury. Podobne efekty przynosi połączenie lekkiego w odbiorze drewna i ciężkiego kamienia. Kontrasty te podkreślają nie tylko ciężar materiałów, ale też odnoszą się do sposobu ich obróbki – gładka jak spod igły i połyskująca blacha doskonale współgra z chropawą powierzchnią imitowanego na stary i zużyty mur ceglany, a idealnie obrobiona drewniana oblicówka sprawdzi się w towarzystwie muru wykonanego z gabionów wypełnionych tłuczonym kamieniem z pobliskiego kamieniołomu. Sięganie po materiały wykończeniowe charakterystyczne dla danego regionu jest również świadectwem nawiązania do tradycji – nawet jeśli są one użyte do tworzenia ultranowoczesnych kompozycji. Oparte na zasadzie kontrastu zastosowanie materiałów elewacyjnych dynamizuje prostą w formie bryłę i pozwala ja wyróżnić z otoczenia.

zdjęcie tytułowe: Fakro